Father and Son
Een verslag van Hugo Ruighaver
Zondag 4 januari 1998 mocht ik aanwezig zijn bij de initiatie van Thijs, de 13-jarige zoon van Randy Marques. Uitgenodigd waren de familie van mannelijke kunne en zijn meest dierbare vrienden.
Randy wilde iets doen om stil te staan bij de overgang van jongen naar (jonge)man. Wat Randy voor ogen had was een sobere (maar niet sombere) dag met gevoel en respect waarin de mannen Thijs en elkaar vanuit hun hart meegeven wat het voor hen betekent om man te zijn, eventueel vergezeld van een passend cadeautje. In onze cultuur is daar geen vorm voor, so what to do? We zijn niet voor niets gevormd door Venwoude, dus viel de keus op een zweethut, geleid door Joep Housmans, en een Forum. Beide geschikt om de overgang op intense wijze te vieren. Als symbolisering van het man-worden diende de eerste scheerbeurt van Thijs, en wel met het gouden scheermes van zijn overgrootvader. Na het scheren, wat met vaders hulp in alle rust en afzondering gebeurde, werd Thijs - ontdonst en wel - als man ontvangen in de kring van mannenbroeders. Voorwaar een mooi programma, wat voor de meesten een bijzondere en geslaagde dag opleverde, die wij onszelf destijds ook wel gegund hadden!
Ik wil hieronder wat persoonlijke impressies geven.
Plaats van samenkomst was een villa bij een voormalig sanatorium met veel bos aan de rand van de Veluwe in Laag Soeren, de nieuwe zweethutplek van Joep. Het deed me goed Joep na lange tijd weer te zien. Ik heb hem veel meegemaakt, en mag hem graag, ook door het mengsel van kracht en kwetsbaarheid dat hij als man uitstraalt. Ik moest weer terugdenken aan de zweethut die ik in 1989 samen met mijn vader heb gedaan. Dat was na de Oersprong. Tijdens het ritueel van het Indiaanse medicijnwiel raadde Joep mij aan om nu - teneinde echt volwassen te worden - mijn vader te helpen met het overwinnen van een gemeenschappelijke handicap, een zekere sociale verkramptheid. Wat ik geleerd had was het delen, de verbinding met anderen aangaan etc. De zweethut leek hiervoor geschikt. Voor mij was het ontroerend omdat ik mijn vader niet eerder van zijn gevoelige kant had gezien. Ook vanmiddag leidde Joep de hut met rust en eenvoudige waardigheid.
Een treffend voorval bij het opbouwen van de hut: Joep raakt bij de uitleg even de kluts kwijt, en even vanzelfsprekend geeft Randy hem een hug, met mijn begeleidende woorden van Veeresh: "Love is allways the answer", waarna we gewoon weer verder gaan. Heerlijk.
Een van de laatste stenen voor onder de vuurstapel is gewijd aan de 'dolende geesten'; mijn gemoed schiet vol als ik later aan anderen vertel dat ik net van plan was die steen aan mijn snel dement geworden moeder op te dragen.
In de hut (11 mensen, nog nooit zo ruim gezeten) brengt Joep in herinnering waarvoor we hier zijn, en delen we veel over onze verhouding met de vader, en onze eigen groeistuipen. Met name Jacco, een zwager van Randy, maakt indruk. Jammer genoeg ontvluchten drie familieleden al bij het begin de hete stoom, die door Joep ook wel erg voortvarend werd opgewekt. Randy's broer spreekt hier later zijn teleurstelling over uit, en geeft ook aan dat hij zich wellicht niet veilig genoeg voelde om zich te openen en steun te vragen om de hitte te doorstaan. Trouwens leuk om te merken hoeveel die broers op elkaar lijken, qua stem, gezicht, manier van spreken en gevoel voor humor.
Dan het Forum. De sfeer is plechtig, maar gelukkig wel ontspannen. Randy opent de rij met wat eenvoudige woorden over man-zijn (bv. dat wij 'ja' zeiden op zijn uitnodiging voor de initiatie zonder precies te hoeven weten waar we aan toe waren), en geeft Thijs een cadeautje waar hij erg mee in zijn sas is: een mooi en degelijk zakmes! Indruk op mij maakte een neefje van 15 (zijn vader was er ook) die vertelde dat hij het erg moeilijk had gehad met zijn pubertijd en met zijn vader, maar dat dat voor Thijs beslist niet zo hoefde te zijn.
Wat zeg je nou bij zo'n gelegenheid? Waar is zo'n jongen van 13 aan toe? Wat geef je hem? Grote woorden en lange verhalen sloegen minder aan, anekdotes des te meer. Ook hielp het door voor Thijs op de grond te gaan zitten, dan had je makkelijker oogcontact met hem. Bij de voorbereiding moest ik uiteraard aan mijn eigen jeugd terugdenken, en opeens kreeg ik een ingeving. Mijn seksuele ontwikkeling is nogal verkrampt geweest, en het was een lange weg om van mijn eigen seks te genieten als iets natuurlijks, iets wat mooi kan zijn en je kan doen verwonderen. Die weg voerde onder meer langs Venwoude, waar ik uit het bos ooit een afgezaagd stukje boom heb meegenomen. In dit stukje hout, met z'n twee afgezaagde zijtakken, is ook een penis met balzak, en een borst met uit de kluiten gewassen tepel te zien, in een mooie, gestileerde vorm. Dit was mij dierbaar en sierde mijn huiskamer. Dat leek me wel wat om aan Thijs te geven, die veel op Venwoude heeft gelogeerd, met de wens dat hij zijn eigen manier mag vinden om van dit stukje natuur te genieten.
Het was mooi om te zien hoe de mannenbroeders ieder op eigen wijze Thijs wat mee wilden geven.
Hoe kwam dit alles nu over op onze jonge promovendus? Eerlijk gezegd vond ik het moeilijk in te schatten wat Thijs er van vond. Was het misschien nog te vroeg voor hem, seks, verantwoording en zo? Hij zei in ieder geval het fijn gevonden te hebben, ook de voorbereiding (hij had bijv. geholpen met de lekkere soep). Naderhand hoorde ik van zijn vader dat hij er nog stil van was, en er nog niet veel over wilde vertellen aan zijn moeder. Het is ook overweldigend zo'n ervaring, dat hoort het ook wel te zijn, en hij kan er altijd later op teruggrijpen!
Hugo Ruighaver